Ondernemingsrecht & Contractenrecht

Veel bedrijven maken gebruik van algemene voorwaarden. Daarvoor kan een bedrijf zelf algemene voorwaarden opstellen, maar er kunnen bijvoorbeeld ook branchevoorwaarden worden gebruikt. Om voordeel te hebben van de algemene voorwaarden, is het van groot belang dat ze ook op juiste wijze worden gebruikt, anders loopt u het risico dat u geen voordeel heeft van uw voorwaarden. Naast het opstellen van algemene voorwaarden die toegespitst zijn op uw eigen bedrijfsvoering, kunnen wij u ook adviseren over het juiste gebruik van de algemene voorwaarden.

Bij franchise sluit een ondernemer een contract met de eigenaar van een handelsnaam en ondernemingsconcept (de franchisegever), waarbij de ondernemer het recht krijgt om een zaak met die handelsnaam en dat ondernemingsconcept te exploiteren. Op deze manier kan de franchisenemer gebruik maken van de kennis van de franchisegever en kunnen er bijvoorbeeld voordelen zijn in verband met gezamenlijke inkoop. Ook gezamenlijke marketing kan een voordeel zijn. Naast de franchiseovereenkomst sluit een ondernemer vaak ook een huurovereenkomst voor het pand, waarin hij de onderneming wil uitoefenen. Het is van belang dat deze overeenkomsten nauw op elkaar aansluiten. Dit vraagt juridische bijstand.

Bij een distributieovereenkomst maakt een producent gebruik van tussenpersonen (distributeurs) om zijn producten of diensten te verspreiden of te promoten. De distributeur die ook vaak dealer wordt genoemd, handelt voor eigen rekening en risico. Bij een distributieovereenkomst zijn partijen over het algemeen vrij om de inhoud te bepalen. Toch zijn er wel regels uit de rechtspraak af te leiden, onder andere met betrekking tot de opzegging van een distributieovereenkomst. Wij zijn van deze regels op de hoogte en kunnen u ter zake adviseren.

Net zoals bij een distributieovereenkomst, is er bij een agentuurovereenkomst een producent (principaal) die door middel van tussenpersonen (handelsagenten), producten of diensten verspreidt of promoot. Een handelsagent sluit echter geen overeenkomsten voor zichzelf, maar bemiddelt namens de principaal bij de totstandkoming van overeenkomsten. Hij bindt dus niet zichzelf, maar zijn principaal. Hiervoor ontvangt de handelsagent een provisie van de principaal. De wet geeft regels over de rechten van een handelsagent, waaronder een goodwillvergoeding bij het einde van een agentuurovereenkomst. Wij kunnen u hierover nader informeren.

Een ander woord voor wanprestatie is een (toerekenbare) tekortkoming. Die is bijvoorbeeld aanwezig, wanneer iemand zijn verplichtingen uit een overeenkomst niet nakomt. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer niet of minder wordt geleverd, dan was overeengekomen. Ook wanneer iets anders wordt geleverd dan was afgesproken,  kan er sprake zijn van een wanprestatie. Wanneer er sprake is van wanprestatie, zijn er een aantal mogelijkheden. Zo kan er nakoming gevorderd worden met schadevergoeding, vervangende schadevergoeding, het opschorten van eigen verplichtingen of het ontbinden van de overeenkomst.

Wanneer iemand wordt aangesproken op grond van wanprestatie, dan is het ook van belang dat er eerst een ingebrekestelling wordt verstuurd. Wanneer dat niet wordt gedaan,  bestaat het risico dat er rechten verspeeld worden. Ook dient men tijdig te klagen. Wanneer u meent dat u de dupe bent geworden van wanprestatie, is het derhalve raadzaam om een advocaat te raadplegen. Dat geldt ook wanneer u een dagvaarding krijgt, omdat u zelf wanprestatie zou hebben gepleegd. Daarbij geldt in zijn algemeenheid dat hoe eerder contact met een advocaat wordt opgenomen, hoe groter de kans is op een gunstige uitkomst.

Als consument wordt u in de wet beter beschermd dan bijvoorbeeld een bedrijf. Het is goed om te weten welke rechten u als consument toekomen. Zo heeft u  bijvoorbeeld een wettelijke bedenktermijn van drie dagen nadat u een woning hebt gekocht. Ook worden sommige algemene bepalingen in algemene voorwaarden als onredelijk bezwarend voor consumenten beschouwd. Dergelijke specifieke regelingen ter bescherming van consumenten, staan verspreid in de wetgeving vermeld. Het is niet alleen voor een consument van belang om hiermee rekening te houden, maar ook voor ondernemers die zaken doen met consumenten. Graag informeren en adviseren wij u hierover nader.

In de wet zijn specifieke bepalingen opgenomen, die de onderlinge betrekkingen regelen tussen de verzekeraar enerzijds en de verzekeringnemer anderzijds. Wanneer u een verzekering sluit voor bijvoorbeeld beroepsaansprakelijkheid, dan is het uiteraard wel fijn als de verzekeraar in een voorkomend geval ook overgaat tot uitkering. Het is echter mogelijk dat een verzekeraar probeert onder die uitkering uit te komen, omdat zij bijvoorbeeld van mening is dat de verzekeringnemer bij het aangaan van de overeenkomst informatie heeft verzwegen. Wat zijn dan uw mogelijkheden als verzekeringnemer? Kan de verzekeringsmaatschappij toch gedwongen worden om uw claim in behandeling te nemen? U kunt contact met ons opnemen voor het antwoord op deze vragen.

Productaansprakelijkheid is een risicoaansprakelijkheid, die rust op de producent van een product. Risicoaansprakelijkheid houdt in dat de producent aansprakelijk is, ongeacht de vraag of er sprake is van schuld van of verwijt bij de producent. Enkel het feit dat hij producent is, maakt hem aansprakelijk. Bij productaansprakelijkheid gaat het om de schade, die door het product is veroorzaakt en niet om het product zelf. De aansprakelijkheid van de producent op grond van productaansprakelijkheid is niet uit te sluiten of te beperken. Daarom is het goed om u te laten voorlichten over uw aansprakelijkheden, wanneer u fabrikant bent van een eindproduct of onderdeel van het product, dan wel producent van een grondstof.

De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (B.V.) en de naamloze vennootschap (N.V.) zijn rechtspersonen. Dit betekent dat zij een afzonderlijke juridische entiteit vormen met een eigen vermogen en een naam, waarbij deze rechtspersonen meestal zelfstandig drager van rechten en plichten zijn. De rechtspersoon kan derhalve overeenkomsten aangaan en hiervoor ook aansprakelijk worden gesteld (en onder omstandigheden ook de bestuurder). Beide rechtspersonen kenmerken zich door een in aandelen verdeeld kapitaal. Voor de B.V. is van belang dat sinds 1 oktober 2012 de Flexwet in werking is getreden en er sprake is van een zogenaamde Flex B.V. De Flex B.V. kent geen stortingsplicht meer, onderwijl tot 1 oktober 2012 tenminste voor € 18.000,– aandelenkapitaal geplaatst diende te worden en dit ook volgestort diende te zijn. Was het aandelenkapitaal hoger dan € 18.000,–, dan moest hierop nog ten minste 25% van het geplaatste kapitaal worden volgestort. De hieraan verbonden consequentie was de omstandigheid dat aandeelhouders bij onvoldoende kapitaalverschaffing aan de besloten vennootschap conform het vorenstaande, deze aandeelhouders hoofdelijk aansprakelijk waren voor alle verbintenissen van die besloten vennootschap. Vanaf 1 oktober 2012 is het minimumkapitaalvereiste van € 18.000,– verdwenen en kan men een vennootschap oprichten met zelfs een kapitaal van € 0,01 en is men niet verplicht dit bedrag te storten.

Bij de uitgifte van aandelen in een besloten vennootschap wordt de uitgifte op naam gesteld en genoteerd in een zogenaamd aandeelhoudersregister. Dat wordt bewaard op het kantoor van de vennootschap. De overdracht van één of meerdere aandelen dient te geschieden middels een notariële akte. Een naamloze vennootschap kent dit systeem niet en bij de naamloze vennootschap worden aandelen aan toonder uitgegeven en is ook het maatschappelijk kapitaal verdeeld in aandelen, die in beginsel vrij overdraagbaar zijn. De naamloze vennootschap is “naamloos”, omdat er bij de naamloze vennootschap geen verplichting bestaat tot het houden van een register van aandeelhouders zoals dat wel bij een besloten vennootschap het geval is.

Zoals gezegd is bij een besloten vennootschap sprake van een aandeelhoudersregister, waarin is vermeld wie de aandeelhouders zijn en hoeveel en welke soort aandelen zij houden. In beginsel zijn aan deze aandelen in verhouding tot hun nominaal bedrag gelijke rechten en plichten verbonden. Deze gelijkheid betreft dus niet de persoon, zoals in beginsel bijvoorbeeld bij de vereniging, doch bepalend is de omvang van de financiële bijdrage. In een aandeelhoudersvergadering kan een aandeelhouder normaliter een stem uitbrengen voor ieder aandeel dat hij bezit, terwijl bij aandelen van een verschillend nominaal bedrag op een aandeel van een hoger nominaal bedrag naar verhouding meer stemmen worden uitgebracht. Ook ten aanzien van het recht op een aandeel in de winst geldt gelijk gerechtigheid. Hier is echter in beginsel het op het aandeel (verplicht) gestorte bedrag maatgevend. De gelijkheidsregel is echter van regelend recht, in die zin dat de statuten een andere regeling kunnen treffen. Er kan ook sprake zijn van stemrechtloze aandelen. Stemrechtloze aandelen zijn aandelen waaraan geen stemrecht is verbonden in de algemene vergadering van aandeelhouders (AVA). Bepalend is daarbij dat het steeds dient te gaan om alle aandelen van een bepaalde soort of aanduiding, waarvan alle aandeelhouders ermee instemmen of waarvan de uitgifte in de statuten is bepaald, dat daaraan geen stemrecht is verbonden. Dit betekent dus dat voorafgaand aan de uitgifte van stemrechtloze aandelen, zij als zodanig in de statuten moeten zijn voorzien. Is dit niet het geval, dan kan het stemrecht slechts worden ontnomen met instemming van alle aandeelhouders van die soort aandelen en dienen daartoe de statuten te worden gewijzigd. De aandelen dienen in de statuten ook als stemrechtloos te worden geduid.

Naast de mogelijkheid van algehele stemrechtloosheid, biedt de wet ook de mogelijkheid aan bepaalde aandelen een meervoudig of juist een beperkt stemrecht toe te kennen. De gelijkheidsregel is van regelend recht, in die zin dat de statuten ook een andere regeling kunnen treffen (behoudens stemrechtloze aandelen). Deze vindt men vaak in twee vormen: het preferente- en het prioriteitsaandeel.

Het preferente aandeel geeft recht op een aandeel in de voor uitkering beschikbare winst ter hoogte van een bepaald percentage van het nominale bedrag van het aandeel. Pas wanneer de houders van preferente aandelen het hun aldus toekomende hebben ontvangen, wordt de resterende winst onder de overige aandeelhouders verdeeld. Preferente aandelen worden meestal uitgegeven door vennootschappen, die behoefte hebben aan kapitaal, maar wier winstverwachtingen niet van dien aard zijn dat het nemen van gewone aandelen voor de belegger aantrekkelijk is.

Het prioriteitsaandeel verzekert aan zijn houder bepaalde, vaak doorslaggevende invloed op de gang van zaken in de vennootschap, boven die welke de aandeelhouder normaliter toekomt. Veelal kennen de statuten dan een vergadering van houders van prioriteitsaandelen, aan welk orgaan speciale bevoegdheden zijn toegekend, met name het recht om een bindende voordracht te doen voor de benoeming van een bestuurder of commissaris. Prioriteitsaandelen worden derhalve veelal gezien als een middel om de macht in de vennootschap te leggen bij een selecte groep van personen en vormen zo een belangrijk bestanddeel van de zogenaamde oligarchen regelingen.

Ons advies: zorg dat u bent voorbereiden neem contact op. Voor elke juridische en praktische vraag over (internationaal) ondernemingsrecht bent u bij AssumDelft Advocaten aan het juiste adres.

Het oligarchische streven kan ook worden gediend door middel van hetgeen wordt aangeduid als certificering van aandelen. Hier zijn de aandelen alle, of voor een groot deel in handen van een andere rechtspersoon, gewoonlijk een naamloze of een besloten vennootschap dan wel een stichting. Dit laatste is het meest voorkomend. Deze stichting geeft dan op haar beurt tegenover ieder aandeel in haar bezit aan derden weer een ander stuk uit, dat jegens haar aanspraak geeft op uitbetaling van het dividend dat op het aandeel is uitgekeerd. Dit stuk draagt de naam “certificaat”. De rechtspersoon die als aandeelhouder fungeert, noemt men gewoonlijk administratiekantoor. De verhouding tussen het administratiekantoor en de certificaathouders wordt geregeld in zogenaamde administratievoorwaarden, welke van toepassing worden verklaard op de verhouding tussen het administratiekantoor en de certificaathouder.

In de regel had de certificaathouder het recht de omwisseling van het certificaat voor het aandeel te verlangen en in dit geval is het certificaat royeerbaar. Van deze constructie wordt gebruik gemaakt om de kapitaalverschaffer het aandeelhouderschap geheel te ontnemen en hem slechts tot dividendgerechtigde te maken. Dit geschiedt door het uitgeven van niet royeerbare certificaten. Zoals het woord zegt, kan de certificaathouder alsdan niet verlangen dat hem tegen inlevering van het certificaat het aandeelbewijs wordt uitgereikt. Het niet royeerbare certificaat is een middel – er zijn er meerdere – ter beveiliging tegen zogenaamde overvallen. Het is daarnaast een methode om ter verkrijging van risicodragend kapitaal een beroep te doen op het beleggend publiek zonder de zeggenschap over de vennootschap uit handen te geven.

Aandeelhouder is in deze opzet derhalve het administratiekantoor. De gedachte dat de certificaathouder derhalve eigenaar van het aandeel zou kunnen zijn, is onjuist en de opvatting dat hij naar het administratiekantoor (toe) als formeel eigenaar een soort belanghebbende eigenaar zou zijn, is evenzeer onjuist. De zeggenschap, die het administratiekantoor door de certificering verkrijgt of juist behoudt, mag niet worden gebruikt om het belang te dienen van hen die in het administratiekantoor de macht uitoefenen.

Sinds de herziening van het vennootschapsrecht in 1971 kent de wet aan houders van – met medewerking van de vennootschap uitgegeven – certificaten in die vennootschap, ook verscheidene aandeelhoudersrechten toe. Zo hebben zij toegang tot de aandeelhoudersvergadering en kunnen aldaar het woord voeren. In verband daarmede moeten ze ook tot de vergadering worden opgeroepen en kunnen zij zelfs een geautoriseerde bijeenroeping bewerkstelligen. De certificaten hebben daardoor de facto iets weg van aandelen zonder stemrecht.

Bij de besloten vennootschap mag niet onvermeld blijven de mogelijkheid van een zogenaamde aandeelhoudersovereenkomst. Dat is een overeenkomst tussen de aandeelhouders van een vennootschap. De overeenkomst wordt gebruikt om een aantal belangrijke zaken tussen de aandeelhouders onderling vast te leggen en zo conflicten en onduidelijkheden te voorkomen.

De aandeelhoudersovereenkomst wordt gebruikt om een aantal belangrijke zaken tussen aandeelhouders onderling vast te leggen. Daarmee worden vooraf afspraken gemaakt, zodat conflicten en onduidelijkheden achteraf worden voorkomen. Ook kunnen tussen aandeelhouders afspraken worden gemaakt die de statuten aanvullen. In de aandeelhoudersovereenkomst kunnen bijvoorbeeld situaties worden opgenomen die ertoe leiden dat een aandeelhouder verplicht is zijn aandelen te koop aan te bieden aan de overige aandeelhouders van de vennootschap. Statuten van een vennootschap bevatten dergelijke afspraken vaak al, maar gaan dan meestal niet in op het verschil in waardebepaling bij een good leaver of een bad leaver.

Ons advies: zorg dat u bent voorbereid en neem contact op. Voor elke juridische en praktische vraag over (internationaal) ondernemingsrecht bent u bij AssumDelft Advocaten aan het juiste adres.

Een stichting is een organisatie die niet als doel heeft om winst te maken. In plaats daarvan probeert een stichting een maatschappelijk, sociaal of ideëel doel te halen. Een stichting mág wel winst maken met een onderneming. De voorwaarde is dat men deze winst uitgeeft aan het behalen van het ideële doel van de stichting.

Een stichting heeft altijd een bestuur. In de statuten kan worden bepaald dat er ook een Raad van Toezicht is. Dit is niet verplicht. De Raad van Toezicht houdt toezicht op het bestuur. De stichting is een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid. Dat betekent dat de bestuurders meestal niet met hun privévermogen aansprakelijk zijn voor eventuele schulden van de stichting.

Anders dan de vereniging, heeft een stichting geen leden. Daardoor hoeft er geen ledenvergadering plaats te vinden om belangrijke besluiten te nemen. Behalve dat de stichting als rechtsvorm voor goede doelen wordt gebruikt, zijn er ook andere toepassingen. Zo zijn veel clubs in het betaalde voetbal een stichting. Ook zijn omroepen vaak een stichting, net als ziekenhuizen, musea, laboratoria en zorginstellingen.

Ons advies: zorg dat u bent voorbereid en neem contact op. Voor elke juridische en praktische vraag over (internationaal) ondernemingsrecht bent u bij AssumDelft Advocaten aan het juiste adres.

Bij de oprichting dienen ook de uiteindelijk belanghebbenden van de stichting ingeschreven te worden. Dit doet men in het UBO-register bij Kamer van Koophandel (KvK). Uiteindelijk belanghebbenden (in het Engels ‘ultimate beneficial owner’, afgekort UBO) zijn bijvoorbeeld personen die directe of beslissende invloed hebben op de stichting. Ook voor de besloten vennootschap geldt het UBO-register. Er is dan bij een besloten vennootschap sprake van een UBO bij meer dan 25% aandelenbezit.

Ons advies: zorg dat u bent voorbereid en neem contact op. Voor elke juridische en praktische vraag over (internationaal) ondernemingsrecht bent u bij AssumDelft Advocaten aan het juiste adres.

De coöperatieve vereniging is eigenlijk de oude naam voor een coöperatie. In het nieuwe Burgerlijk Wetboek heeft de coöperatie een eigen hoofdstuk gekregen, waar het vroeger een variant was op de vereniging. De letters U.A. staan voor ‘Uitgesloten van Aansprakelijkheid’. Dit slaat op de leden van de coöperatie: als deze failliet gaat, hoeven zij niet in het tekort van de coöperatie bij te dragen.

De Nederlandse wet onderscheidt drie vormen van coöperaties, en worden herkend aan de letters U.A., W.A. en B.A. in de naam van de coöperatie.
– U.A.: Uitgesloten van Aansprakelijkheid: de leden dragen niet bij in een tekort van de coöperatie.
– B.A.: Beperkte Aansprakelijkheid: de leden dragen elk tot een vastgelegd bedrag bij in het tekort van de coöperatie.
– W.A.: Wettelijke Aansprakelijkheid: de leden zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het tekort van de coöperatie.

Bij een coöperatie B.A. of W.A. moet het bestuur elk jaar een ledenlijst bij de Kamer van Koophandel deponeren. Zo kunnen schuldeisers van de coöperatie zien bij wie ze geld kunnen halen. Bij een coöperatie U.A. is dit niet het geval. Het is dan ook niet op te vragen wie de (gewone) leden van een coöperatie zijn, alleen de bestuursleden staan bij de Kamer van Koophandel ingeschreven.

Er zijn weinig redenen om te kiezen voor een coöperatie W.A. of B.A. Een belangrijke reden kan zijn de financiering. Als maar voldoende leden garant staan tot een bepaald bedrag, dan wil een bank de coöperatie wel een lening verstrekken. Anders is een coöperatie zonder duidelijke bezittingen lastig te financieren.

Of u een coöperatie U.A., B.A. of W.A. bent, wordt vastgelegd in de statuten. Ook komt het in de naam te staan in het handelsregister. Coöperaties U.A. en B.A. moeten in officiële stukken, zoals overeenkomsten of algemene voorwaarden, altijd de volledige naam, inclusief die letters noemen. Zo is voor klanten en anderen duidelijk dat er net als bij een B.V. bij de leden zelf niets of weinig te halen valt.

Een coöperatie is een vereniging die een winstoogmerk mag hebben en winst uit mag keren aan de leden. Een vereniging mag geen winst uitkeren en is daarmee niet interessant voor commerciële initiatieven of investeringen waar risico’s aan zitten.

Daarnaast is het verschil met een vereniging dat een coöperatie overeenkomsten met de leden aangaat: de coöperatie koopt voor ze in, levert diensten, zorgt voor onderhoud enz. Leden betalen (of ontvangen) daarvoor naar rato van die dienstverlening. Bij een vereniging heb je een contributie, die meestal voor iedereen gelijk is en waaruit gezamenlijke kosten worden betaald.

Ons advies: zorg dat u bent voorbereid en neem contact op. Voor elke juridische en praktische vraag over (internationaal) ondernemingsrecht bent u bij AssumDelft Advocaten aan het juiste adres.

Een commanditaire vennootschap (C.V.) is een officieel samenwerkingsverband tussen twee of meer personen, ook wel vennoten genoemd. Deze rechtsvorm heeft veel overeenkomsten met een vennootschap onder firma (V.O.F.). Het verschil zit hem in het feit dat er bij een c.v. ook commanditaire vennoten betrokken zijn. Dat zijn stille vennoten, die alleen op financieel gebied betrokken zijn bij het bedrijf. Het zijn de beherende vennoten die de dagelijkse leiding hebben in het bedrijf.

Wanneer het wenselijk is een commanditaire vennootschap op te richten, dan moet de commanditaire vennootschap ingeschreven worden in het handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK). Verder is het verstandig om een vennootschapscontract op te stellen, maar dit is niet verplicht. Dit kan bij een advocaat of notaris. Hierin worden de onderlinge afspraken met de andere vennoten vastgelegd.

Sinds september 2020 schrijft men de vennoten bij de KvK-inschrijving ook in bij het UBO-register. Deze rechtsvorm kan uitkomst bieden wanneer bijvoorbeeld u met één of meerdere andere ondernemers een bedrijf wilt starten, maar alleen financiers hebt gevonden die zich liever niet actief bemoeien met de bedrijfsvoering. Het gaat in dit geval vaak om lange termijnbeleggers.

De commanditaire vennootschap wordt niet gezien als een rechtspersoon. Iedere beherende vennoot is met zijn persoonlijke vermogen hoofdelijk aansprakelijk voor het geheel van de schulden van de C.V.

De stille vennoten lopen over het algemeen alleen het risico om hun ingebrachte kapitaal te verliezen. Voor de schulden van de C.V. zijn zij alleen hoofdelijk aansprakelijk op het moment dat zij toch besluiten zich te bemoeien met de bedrijfsvoering of wanneer hun naam wordt gebruikt in de C.V.

Ook hiervoor geldt weer het UBO-register.

Ons advies: zorg dat u bent voorbereid en neem contact op. Voor elke juridische en praktische vraag over (internationaal) ondernemingsrecht bent u bij AssumDelft Advocaten aan het juiste adres.

De hoofdregel in het Nederlandse recht is dat een bestuurder van een rechtspersoon (zoals een B.V. en een N.V.) niet persoonlijk aansprakelijk is voor de schulden van die rechtspersoon. Dat is voor veel ondernemers een belangrijke reden om vanuit een rechtspersoon te ondernemen. Er kunnen echter situaties zijn waarin de wet deze beperking van aansprakelijkheid doorbreekt. Dan kan de bestuurder toch persoonlijk aansprakelijk zijn voor de schulden van de rechtspersoon. Deze gronden gelden voor (bestuurders van) alle rechtspersonen. De populairste rechtspersoon in Nederland is de B.V. en bestuurdersaansprakelijkheid van een B.V. wordt nader uiteengezet.

Nog voor de daadwerkelijke oprichting van een B.V. kan de oprichter aansprakelijk zijn indien niet aan bepaalde oprichtingsformaliteiten wordt voldaan. Bijvoorbeeld door of te handelen namens de B.V. in oprichting (i.o.) die echter vervolgens nooit wordt opgericht, of het door een oprichter namens de B.V. i.o. handelen in de wetenschap dat de opgerichte vennootschap haar verplichtingen niet zal kunnen nakomen. Die wetenschap wordt vermoed aanwezig te zijn als de B.V. binnen één jaar na haar oprichting failliet gaat. Tegenbewijs hiervan is mogelijk, omdat het slechts een ”vermoeden” betreft. Als de oprichter namens de B.V. i.o. rechtshandelingen heeft verricht, dan blijft de oprichter daarvoor aansprakelijk, totdat de B.V. na haar oprichting de rechtshandelingen heeft bekrachtigd. Vanaf de bekrachtiging gaat de aansprakelijkheid als het ware over op de B.V. De oprichter is dan van zijn/haar aansprakelijkheid bevrijd, tenzij er sprake is van wetenschap dat de B.V. haar verplichtingen niet kan nakomen.

Is de B.V. eenmaal opgericht, dan zijn de bestuurders verplicht deze in te schrijven in het handelsregister en dat regelt normaliter de notaris die met de oprichting van de B.V. – middels een notariële akte – belast is geweest. Zolang de opgave tot eerste inschrijving van de B.V. in het handelsregister niet heeft plaatsgevonden, blijft de bestuurder (naast de B.V.) hoofdelijk aansprakelijk voor elke rechtshandeling, waardoor de B.V. door de bestuurder werd en wordt verbonden. Dat toont aan het belang voor de bestuurder belangrijk dat de opgerichte B.V. vóór haar eerste inschrijving geen verplichtingen aangaat. De inschrijving bevrijdt immers de bestuurder namelijk niet van zijn/haar aansprakelijkheid. Deze blijft dus ook ná de inschrijving voortduren.

Het is derhalve verstandig om pas vanaf de dag ná oprichting van de B.V. verplichtingen aan te gaan. Zo voorkomt de bestuurder voor een belangrijk deel (persoonlijke) aansprakelijkheid.

Aansprakelijkheid uit hoofde van onbehoorlijke taakvervulling:
Een bestuurder moet tegenover de B.V. zijn/haar taak behoorlijk vervullen. Dat is een interne aansprakelijkheid van de bestuurder binnen de B.V. Als een bestuurder taken onbehoorlijk heeft vervuld, kan de B.V. de bestuurder dus aansprakelijk houden voor de schade die de onderneming daardoor lijdt. De bestuurder is niet aansprakelijk als hem/haar geen ernstig verwijt kan worden gemaakt en hij/zij niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen om de gevolgen van het onbehoorlijk bestuur af te wenden.

Bij meerdere bestuurders geldt een hoofdelijke en collectieve aansprakelijkheid voor elk van de bestuurders. De bestuurders zijn immers gezamenlijk verantwoordelijk voor een behoorlijke vervulling van de bestuurstaak. In het geval van ernstige verwijtbaarheid bij de vervulling van de bestuurstaak, wordt dit dus het hele bestuur aangerekend en zijn alle bestuurders voor de tekortkoming hoofdelijk aansprakelijk. De individuele bestuurder kan zich proberen te disculperen. Hij/zij moet dan bewijzen dat de tekortkoming niet aan hem/haar te wijten is (geweest) en de bestuurder niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen om de gevolgen daarvan af te wenden.

Aansprakelijkheid uit hoofde van onrechtmatige daad:
Het uitgangspunt is dat alleen de B.V. aansprakelijk is voor schade die voortvloeit uit het tekortschieten in de nakoming van haar verplichtingen tegenover een ander. Onder bijzondere omstandigheden is echter, naast de B.V. – zoals reeds gezegd – ook diens bestuurder daarvoor aansprakelijk. In dat geval is vereist dat de betreffende bestuurder(s) persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt. De bestuurder pleegt dan een onrechtmatige daad tegenover de benadeelde en maakt zo inbreuk op het recht van een ander of handelt in strijd met een wettelijke plicht of de ‘maatschappelijke zorgvuldigheid’. Het handelen van de B.V. kan de bestuurder dan persoonlijk worden aangerekend.

Aansprakelijkheid bij een rechtspersoon-bestuurder i.p.v. een bestuurder in persoon:
Het Nederlandse rechtsstelsel laat toe dat een rechtspersoon tot bestuurder van een andere rechtspersoon wordt benoemd. Om te voorkomen dat natuurlijke personen aan persoonlijke aansprakelijkheid kunnen ontkomen door een rechtspersoon – in plaats van de privépersoon – tot bestuurder van een B.V. te benoemen, heeft de wetgever bepaald, dat degene die bestuurder is van de rechtspersoon-bestuurder eveneens hoofdelijk aansprakelijk is wanneer de rechtspersoon-bestuurder met succes wordt aangesproken.

Voor de toepasselijkheid van bestuurdersaansprakelijkheid wordt ‘door de rechtspersoon heen gekeken’. Ongeacht het aantal rechtspersonen dat als bestuurder optreedt, reikt de aansprakelijkheid van de bestuurder tot en met de persoon die persoonlijk bovenin de keten als bestuurder optreedt. Een natuurlijk persoon kan dus niet aan persoonlijke aansprakelijkheid ontkomen door zich achter een of meerdere rechtspersoon-bestuurders te verschuilen.

Aansprakelijkheid bij faillissement:
Is het faillissement van de B.V. uitgesproken, dan kunnen de bestuurders (en ook de feitelijke medebeleidsbepalers) voor de boedel hoofdelijk aansprakelijk zijn voor het bedrag van de schulden van de failliete B.V. Dat is het geval wanneer het bestuur zijn taken kennelijk onbehoorlijk heeft vervuld en aannemelijk is dat deze onbehoorlijke taakvervulling een belangrijke oorzaak is van het faillissement. In dat geval zijn de bestuurders (en medebeleidsbepalers) aansprakelijk voor de schulden van de B.V. voor zover deze niet door vereffening van haar baten kunnen worden voldaan.

Dat is bijvoorbeeld als de bestuurder zijn administratieplicht of de verplichting van publicatie van de jaarrekening niet heeft nageleefd. De curator hoeft dan alleen aan te tonen dat het bestuur niet aan zijn administratie- of publicatieplicht heeft voldaan. De onbehoorlijke taakvervulling van het bestuur wordt dan op grond van de wet vermoed een belangrijke oorzaak van het faillissement te zijn geweest. Het is vervolgens aan de individuele bestuurder om te weerleggen dat het faillissement niet te wijten is aan de onbehoorlijke taakvervulling of dat de onbehoorlijke taakvervulling van het bestuur niet aan hem te wijten is. Dat zogenaamde tegenbewijs is een lastige taak. Let daarnaast op de tijdige melding van betalingsonmacht bij de belasting- dient, want ook dat wordt onderzocht door de curator als grond voor bestuurdersaansprakelijkheid.

Er is wel een beperking bij de vaststelling van bestuurdersaansprakelijkheid. De curator kan de vordering tegen de bestuurder slechts instellen op grond van onbehoorlijke taakvervulling betreffen de periode van drie jaar voorafgaande aan het faillissement.

Overige gronden voor bestuurdersaansprakelijkheid:
Er is al benoemd de aansprakelijkheid van de bestuurder tegenover de Belastingdienst wanneer de bestuurder niet tijdig melding maakt van de betalingsonmacht van de B.V. ten aanzien van haar belasting-, premie- of pensioenschulden. Bestuurdersaansprakelijkheid kan verder ook voortvloeien uit publicatie van een misleidende jaarrekening, op overtreding van de Wet op de economische delicten of bijvoorbeeld uit een milieudelict van de B.V. Voorts is er de hoofdelijke aansprakelijkheid van de bestuurders tegenover de B.V. wanneer de bestuurders een besluit tot dividenduitkering goedkeuren/uitvoeren en de B.V. na de uitkering haar opeisbare schulden niet meer kan betalen. Als de bestuurders wisten of redelijkerwijs behoorden te voorzien dat de B.V. haar schulden na de uitkering niet meer kon voldoen, dan zijn de bestuurders tegenover de vennootschap hoofdelijk aansprakelijk voor het tekort dat door de uitkering is ontstaan. Controleer als bestuurder altijd of de continuïteit van de B.V. door de uitkering niet in gevaar komt.